Spaanse Griep - Covid-19

Bij het oorlogsgeweld in 1918 voegde zich nog een vijand toe. De eerste soldaten kregen koorts en onschuldige keelpijn en een half jaar later was de Spaanse griep veranderd in een dodelijke pandemie die grote delen van de wereldbevolking te pakken nam. Deze wereldwijde epidemie eiste naar schatting 20 tot 100 miljoen levens, een aantal dat het totale dodental van de Eerste Wereldoorlog ruimschoots overtreft.

Toen de ziekte begon, was er eerst nog geen paniek. De ziekte kan zijn begonnen in het voorjaar van 1918 in de Verenigde Staten. Op 4 maart meldde een kok in Camp Funston in Kansas zich ziek. Hij had koorts, hoofdpijn en een zere keel. Na verloop van tijd klaagden steeds meer mannen over dezelfde symptomen. Veel van hen kwamen uit het Amerikaanse platteland. Ze werden klaargestoomd voor de loopgraven en zouden worden verscheept naar Europa. Via deze militairen bereikte de ziekte het westelijk front in Frankrijk – en reisde zo maar verder. Het virus besmette niet alleen de soldaten, het sprong ook over op de gewone bevolking. Van Spanje tot in China begonnen mensen te hoesten.

Toen was er eigenlijk totaal nog geen sprake van paniek. De sfeer veranderde toen de griep een dodelijk karakter aannam. Bij de symptomen voegde zich een longontsteking en de patiënten kregen roestbruine vlekken in het gezicht, die steeds donkerder werden. Ze kleurden blauw, hun handen en voeten werden zwart, ze kregen een delirium van de koorts, soms vielen hun haren en tanden uit. Hun borstkas zwol abnormaal op doordat hun longen aangetast raakten, en uiteindelijk verdronken ze in hun eigen longvocht en bloed. De ziekte – die zich kenmerkte door een speciale geur – gedroeg zich als een sluipmoordenaar. Het ene moment leek er niets aan de hand, het andere moment was de patiënt gestorven. Al heel snel vloog het virus over de wereld: Afrika, Noord- en Zuid- Amerika, Azië en Europa vielen eraan ten prooi. Ook de afgelegen gebieden bleven niet gespaard. Toch verdween de Spaanse Griep Spontaan, in 1920 was de Spaanse griep plots uitgewoed, er was een soort immuniteit ontstaan onder de bevolking.

De beelden van de Spaanse griep zoals we die doorgaans kennen: patiënten in een militaire ziekenboeg in het Amerikaanse Kansas in 1918.

Is de Spaanse Griep te vergelijken met het coronavirus?

Gelijkenissen

Het Coronavirus is deels te vergelijken met de Spaanse griep. Zo begon het coronavirus ook zeer onschuldig en was er in het begin ook nog geen paniek toen het virus is in december 2019 voor het eerst ontdekt werd in Wuhan in Zuid-Centraal China. De angst voor het verspreiden van het virus ontstond pas kort voor het Chinees Nieuwjaar, dat begint op 25 januari 2020. Terwijl we nu al, 3 maanden verder zien dat het coronavirus over de hele wereld is gevlogen. Het virus gedraagt zich ook als een sluipmoordenaar, het ene moment lijkt er alsof er niets aan de hand is, en het andere moment sterft de patiënt. Het erfelijk materiaal van het virus van de Spaanse griep kunnen we voor een groot deel terugbrengen tot virussen die bij dieren voorkomen. 'Waarschijnlijk is het virus destijds via vogels en varkens bij de mens terechtgekomen. Dat geldt eveneens voor het huidige coronavirus, dat vermoedelijk afkomstig is van vleermuizen.

Verschillen

Toch zijn er enkele verschillen tussen de Spaanse Griep en het Corona Virus, zo weten we dat de Spaanse griep vooral mensen tussen de 20 en 40 trof, terwijl Covid-19 vooral slachtoffers maakt bij zestigplussers. Beide virussen behoren bovendien tot een andere familie. Het influenzavirus spreid zich snel maar relatief gelijkmatig onder de bevolking, terwijl coronavirussen eerder in clusters mensen besmetten. Het influenzavirus kan in een kortere tijd veel meer genetische veranderingen ondergaan dan het coronavirus.  Naar alle waarschijnlijkheid wordt het Covid-19- coronavirus niet zo dodelijk als de Spaanse griep in 1918, maar dat wil nog niet zeggen dat het niet bijzonder ernstig is.

Bronnen

-  Historisch Nieuwsblad. (2018). De sluipmoordenaar van de Eerste Wereldoorlog. Geraadpleegd op 27 maart 2020, op  https://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/48851/de-sluipmoordenaar-van-de-eerste-wereldoorlog.html

- Speksnijder, C. (13 maart 2020). Het coronavirus wordt vergeleken met het Spaanse Virus maar de verschillen zijn groot. De Volkskrant. Geraadpleegd via https://www.volkskrant.nl/

- Vlemings, J. (12 maart 2020). Gaat de vergelijking het huidige coronavirus met de Spaanse griep van 100 jaar geleden op?. Het laatste Nieuws. Geraadpleegd via https://www.hln.be

- Wikipedia. (2020). Coronapandemie. Geraadpleegd op 27 maart 2020, via https://nl.wikipedia.org/wiki/Coronapandemie

- Wikipedia. (2020). Spaanse Griep. Geraadpleegd op 27 maart 2020, op https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaanse_griep