Hamsterdam?!

Tijdens de Eerste Wereldoorlog bleef Nederland Neutraal, maar de oorlogsdreiging en de mobilisatie van in 1914 hadden een grote invloed op het dagelijkse leven. Er brak paniek uit tijdens de eerste dagen van 'de grote oorlog' en de mensen begonnen te hamsteren. Het coronavirus wordt soms ook wel eens vergeleken met een soort kleine oorlog, waarbij de mensen zowel empathie als egoïsme tonen.

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

De oorlog begon op 28 Juli 1914 en duurde tot 11 november 1918. De dag die Wapenstilstand genoemd wordt. De directe aanleiding van de oorlog (de laatste druppel) was de moord op Frans Ferdinand en zijn vrouw Sophie Chotek door Gavrilo Princip. Natuurlijk is het niet op zijn plaats om alleen hem aan te wijzen als de oorzaak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Er smeulde namelijk al van alles, en eigenlijk was het al enige tijd wachten op een oorlog. Gavrilo Princip was juist de laatste druppel die de emmer liet overlopen. De gevechten vonden met name in Europa plaats, maar ook in de verschillende koloniën werd strijd geleverd. Hoewel de oorlog al langer dreigde kwam de afkondiging van de Nederlands mobilisatie als een donderslag bij heldere hemel.

Angst voor schaarste

Niemand leek er rekening mee houden te hebben dat ook Nederland bij de oorlog betrokken zou kunnen raken. Dit leidde bij de bevolking tot een angst voor schaarste. In het hele land ontstond een massale run voor levensmiddelen. Vrouwen vormden lange rijen om rijst, suiker, meel en andere houdbare levensmiddelen in te slaan. Er werd veel meer mee gedaan dan anders waardoor sommige leveranciers ertoe gingen om beperkte hoeveelheden te verkopen. De ene kruidenier moest zijn zaak sluiten omdat zijn voorraad op was, terwijl de andere dan de hele nacht open bleef om winst te maken natuurlijk. Door de grote vraag naar houdbare producten zagen veel winkeliers de mogelijkheid om de prijzen te verhogen.

De regering grijpt in

De run op kruideniers leidde in sommige gevallen tot opstootjes en protesten. De regering greep in om de rust te doen wederkeren. Op 3 augustus stelde de regering maximumprijzen van producten vast in een levensmiddelenwet. Deze haastige gevormde wet gaf de burgemeester de toestemming om goederen in beslag te nemen bij woekerprijzen. Op overtredingen stonden hoge geldboetes en gevangenisstraffen. 

Het Coronavirus

Het Coronavirus wordt ook als een soort kleine oorlog gezien waar mensen in paniek raken voor schaarste. Onvoorspelbare noodsituaties als deze brengen het beste en het slechtste in de mens en de medemens naar boven: zowel empathie als egoïsme. Dit hebben we gezien wanneer een lockdown werd aangekondigd. De mensen stonden aan te schuiven in rijen om naar de winkel te gaan, ook houdbare levensmiddelen werden op een mum van tijd verkocht. Wc papier, bloem, suiker, melk en rijst waren bijna niet meer te verkrijgen. Hier en daar kwam het zelfs tot schermutselingen waar de politie moest tussenkomen. Ook handel en mondmaskers werden aan woekerprijzen verkocht waardoor de politie genoodzaakt was om boetes te geven.







Bronnen
- Cardoen, S. & Vlaeyen, D. ( 3 maart 2020). Lege rekken bij Colruyt. Heeft hamsteren eigenlijk zin? Professor van Ossel: 'Nee, dit is irrationeel gedrag'. Vrt Nieuws. Geraadpleegd via https://www.vrt.be
-Historiek. (z,d). Eerste Wereldoorlog. Geraadpleegd op 5 mei 2020, op https://historiek.net/c/eerste-wereldoorlog/
- KB Nationale Bibliotheek. (z,d). WO 1: Hamsteren tijdens de mobilisatie van 1914. Geraadpleegd op 5 mei 2020, op https://www.kb.nl/themas/geschiedenis-en-cultuur/nederland-tijdens-de-eerste-wereldoorlog/wo-i-hamsteren-tijdens-de-mobilisatie-van-1914
- Ponsaerts, S. (14 maart 2020). De grote leegte, behalve in de winkels. Het Laatste Nieuws, 14-15.
-Wikipedia. (2020). Eerste Wereldoorlog. Geraadpleegd op 5 mei 2020, op https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wereldoorlog
-(z,n). (13 maart 2020). Land op slot. Het Laatste Nieuws, 3.